ဆယ္ေက်ာ္သက္ အက်င့္ဆိုး (၇)ခု

ပတ္ဝန္းက်င္မွ အေတြ႕ရမ်ားတဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြရဲ႕အက်င့္ဆိုးေတြပါ။ ဆယ္ေက်ာ္သက္အ႐ြယ္ သူငယ္ခ်င္းတို႔ေကာ ဒီလိုအက်င့္ေတြထဲက ဘယ္ႏွစ္ခု႐ွိေနၿပီလဲလို႔ ေတြးၾကည့္ၾကေပါ့။

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

(၁) တရားခံ႐ွာ (React)

စစ္ေအးေခတ္က ေရပန္းစားဖူးတဲ့ အေပါစားျပက္လံုးတစ္ခု႐ွိတယ္။ လူငယ္တစ္ေယာက္က လမ္းေလွ်ာက္သြားရင္း မေတာ္တဆ ခလုတ္တိုက္မိတယ္တဲ့။ ခ်က္ခ်င္းပဲ အခုလိုတုန္႔ျပန္လိုက္တယ္။ “ ဒါ နယ္ခ်ဲ႕စနစ္ေၾကာင့္ပဲ ”။ အလိုမက်စရာ တစ္ခုခု၊ အခက္အခဲတစ္ခုခု၊ ျပႆနာတစ္ခုခုျဖစ္ၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ဘာမွ စဥ္းစားမေနေတာ့ဘဲ တရားခံတစ္ေယာက္ေယာက္ကို ဆိုင္ဆိုင္မဆိုင္ဆိုင္ အျမန္ဆံုး႐ွာလိုက္တဲ့ အက်င့္ပါ။

(၂) ေျခဦးတည့္ရာ (Begin with no end in mind)

ကိုယ္ဘာဝါသနာပါသလဲ၊ ကိုယ္ဘာျဖစ္ခ်င္လဲ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေမးၾကည့္။ သူမ်ားေျပာတာေတြ နားမေယာင္နဲ႔။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ႐ိုး႐ိုးသားသား ဆန္းစစ္လိုက္ေတာ့ ဘာတစ္ခုမွ ဟုတ္ဟုတ္ျငားျငား ဝါသနာမပါတာက မ်ားတယ္။ နက္ျဖန္ဆိုတာ မေတြးဘူး။ ဒီေန႔ဆိုတဲ့အခိုက္အတန္႔ေလးမွာပဲ ေနတယ္။ စားၿပီးအိပ္ေန ဘိကၡေဝ၊ ေသရင္ပက္လက္ နတ္ျပည္တတ္ ... ။ သိပ္နိပ္ .... ။

(၃) ၾကံဳသလို က်ပန္း (Put first things last)

စာက်က္မလို႔ စားပြဲထိုင္လိုက္တယ္။ တီဗီက ဇာတ္ကားေကာင္းတာနဲ႔ စားပြဲကထ တီဗီေ႐ွ႕ေရာက္။ ဒီေန႔ အဝတ္ေလွ်ာ္မယ္စိတ္ကူးေနတုန္း သူုငယ္ခ်င္းကလာေခၚ၊ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ တစ္ေနကုန္ထိုင္။ ကာယေလ့က်င့္ခန္းလုပ္လိုက္ဦးမယ္၊ အက်ၤီလည္းခၽြတ္ေရာ တယ္လီဖုန္းက ျမည္လာၿပီ “ ဟဲလို အမိန္႔႐ွိပါခင္ဗ်ား၊” “အို ဆြီတီလား အိုေက”။ ေပ်ာ္စရာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေကာင္းမယ္။ ဘာအေရးႀကီးဆံုးလဲ၊ ဘာကိုအရင္စလုပ္မလဲ၊ မစဥ္းစားဘူး။ ႀကံဳသလိုက်ပန္းပဲ လုပ္ပစ္လိုက္မယ္။

(၄) သူေသကိုယ္႐ွင္ (Think Win-Lose)

“ ငါ့ကို ဒီလိုေက်ာလို႔ဘယ္ရမလဲ ”၊ “ စဥ္းစားစမ္း ဒီေကာင့္ကို ဘယ္လိုေဆာ္ပစ္ရမလဲ ”၊ “ေကသရာဇာ ဆိုတာ တစ္ေကာင္တည္းကြ၊ ဘယ္ေတာ့မွ ႏွစ္ေယာက္အျဖစ္မခံႏိုင္ဘူး ”။ ကိုယ္နဲ႔ စာၿပိဳင္ဘက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ရည္းစားလုဘက္၊ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ခုခုအၿပိဳင္ျဖစ္ေနတဲ့လူတိုင္းအေပၚထားေလး႐ွိတဲ့ သေဘာထားပါ။ ႏိုင္ရင္ႏိုင္၊ မႏိုင္ရင္ ေျခကန္႔လန္႔ထိုးလိုက္မယ္ဆိုတဲ့အက်င့္ပါ။ “ အခ်စ္နဲ႔စစ္မွာ မတရားတာမ႐ွိ” လို႔ဆိုေပမယ့္ အရာရာ ဒီအတိုင္ပဲ က်င့္သံုးပါတယ္။

(၅) မင္းမေျပာနဲ႔ ငါေျပာမယ္ (Seek first to talk, then pretend to listen)

လူမွာပါးစပ္ေရာ နားေရာ ပါေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ နားကိုေမ့ေနၾကပါတယ္။ ပါးစပ္ကိုပဲ စိတ္ေစရာ ခိုင္းတတ္ၾကတယ္။ လူတစ္ေယာက္ေတြ႕ၿပီဆိုတာနဲ႔ စကားေတြ တရစပ္ေျပာေတာ့တယ္။ မလြဲသာလို႔ နားေထာင္ရၿပီဆုိရင္လဲ နားေထာင္ခ်င္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး ေနာက္ထပ္ကိုယ္ေျပာရမယ့္ စကားေတြကိုသာ ေတြးေနတတ္တယ္။ သူမ်ား အာလူးဖုတ္တာ ဘာလို႔နားေထာင္ရမွာလည္းဗ်ာ။ ပ်င္းစရာေကာင္းမွေကာင္း၊ ကိုယ္တိုင္မိန္႔ခြန္းေႃခြရတာမွ အရသာ။

(၆) တစ္ကိုယ္ေတာ္ ရိန္းဂ်ား (Don't Cooperate)

ဒီေကာင္ေတြ ဘယ္ေလာက္ေတာ္လို႔ ဒင္းတို႔နဲ႔ပူးေပါင္းရမွာလဲ။ ငါ့ဆီက အရည္အခ်င္းေတြကို အသံုးခ်ခ်င္လို႔ စကားလံုးလွလွေလးေတြနဲ႔လာေရာေနတာ။ ဘာပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္ေရးလဲ၊ သြားစမ္းပါ။ ကုိယ့္ျမင္းကိုယ္စိုင္း၊ စစ္ကိုင္းေရာက္။ ကိုယ့္ေလွကိုယ္ထိုး ပဲခူးေရာက္ေရာက္။ ဒင္းတို႔နဲ႔ ဘာဆိုင္လို႔လဲ ... ။

(၇) ပုေရာဟိတ္ စတိုင္ (Wear Yourself Out)

မျပည့္တဲ့အိုး ေဘာင္ဘင္ခတ္ၿမဲပါ။ ငါကေရျပည့္အိုးပဲ ဘာမွထပ္ျဖည့္စရာမလိုေတာ့ဘူး။ ငါ့မွာ အမွန္တရား႐ွိၿပီးၿပီ။ ေနာက္ထပ္အမွန္ရစရာ မလိုေတာ့ဘူး။ အလကားအခ်ိန္ျဖဳန္းတာေတြ။

ဒီအက်င့္ေတြဟာ ေကာင္းလားမေကာင္းလား သူငယ္ခ်င္းတို႔ကိုယ္တိုင္ပဲစဥ္းစားၾကည့္ၾကပါ။
ဒါေတြဟာ က်ဆံုးခန္းအတြက္ ႐ံုဝင္လက္မွတ္ေတြျဖစ္ပါသတဲ့။

စာေရးဆရာ(ဦး)ေက်ာ္ဝင္း ဘာသာျပန္ေသာ ႏွစ္ဆယ့္တစ္ရာစု သားေ႐ႊဥ စာအုပ္မွ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပသည္။
Original Writer : Sean Covey - The 7 Habits of Highly Effective Teens